Là mặt hàng xuất khẩu chủ lực mang về hàng tỷ đô la mỗi năm. Nhưng ngành cá tra nước ta hiện nay đang phải đối mặt với nhiều thách thức khi thiếu nguồn giống trầm trọng.
Thiếu nguồn giống trầm trọng là thách thức đã và đang được đặt ra cho ngành cá tra nước ta hiện nay, đặc biệt ở vùng Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL), nhất là khâu nuôi. Chính vì cung không đủ cầu nên hiện nay giá cá tra giống ở ĐBSCL tăng kỷ lục trong vòng 10 năm qua, trong khi ĐBSCL đang bước vào vụ sản xuất mới đã khiến cho nông dân cũng như doanh nghiệp “đứng ngồi không yên”.
NGUỒN CUNG KHÔNG ĐẢM BẢO, GIÁ CÁ TRA GIỐNG TĂNG MẠNH
Cụ thể tại ĐBSCL hiện nay giá cá tra giống đã tăng gấp 2-3 lần so với cùng kỳ năm ngoái và cũng là mức cao nhất trong 10 năm qua. Giá cá tra giống hiện nay dao động từ mức 70.000 – 80.000 đồng/kg tùy loại. Tuy giá cao nhưng hiện vẫn không đủ lượng cá giống để bán cho người nuôi.
Trong những tuần đầu tháng 3 này, người nuôi, doanh nghiệp phải đi gom hàng ở nhiều nơi nhưng gần như không có đủ lượng cá giống để mua. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này nhưng một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do giá cá nguyên liệu tăng cao, người nuôi đẩy mạnh sản xuất, trong khi nguồn cá giống chủ yếu đang trong giai đoạn ương bột nên không đáp ứng đủ nhu cầu.
Theo ông Dương Nghĩa Quốc – Chủ tịch Hiệp hội Cá tra Việt Nam – cho biết: Hiện tại ngành cá tra đang thiếu hụt con giống trầm trọng, do thời gian qua việc ương nuôi cá giống gặp khó khăn dẫn đến nguồn cung không đủ. Việc thiếu nguồn cá giống sẽ dẫn đến thiếu cá nguyên liệu. Do đó, các doanh nghiệp nhất là những doanh nghiệp không có vùng nuôi đang phải đối mặt với tình trạng khan hàng trầm trọng. Đây được xem là bài học nhãn tiền cho các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu cá tra mà không có hay không chú ý đến việc xây dựng nguồn nhiên liệu.
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÁ TRA GIỐNG
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, cả nước hiện có 109 cơ sở sản xuất cá tra giống, cung cấp khoảng 2 tỷ con giống mỗi năm. Số lượng này vẫn còn thiếu khoảng 200.000 con giống so với nhu cầu sản xuất hiện nay. Tuy nhiên nghịch lý đang tồn tại trong lĩnh vực sản xuất cá tra giống của nước ta hiện nay là cung và cầu không hợp nhau. Đáng lo ngại hơn, nguồn giống chất lượng cao đang rất thiếu, chiếm chưa tới 50%.
Việc thiếu hụt cá tra giống dẫn đến một số doanh nghiệp chế biến mặt hàng cá tra cũng phải tính đến vấn đề kiếm thêm một nguồn nguyên liệu khác thay thế. Tìm nguồn cá khác chưa phải giải pháp tốt vì nuôi, chế biến thì có thể được nhưng vấn đề là bán cho ai? Và thị trường có dễ chấp nhận hay không? Còn nếu cố gắng thả nuôi cá tra thì doanh nghiệp, nông dân buộc phải tìm nguồn giống, bất chấp nguồn giống không đảm bảo. Do đó, tình trạng này không sớm giải quyết sẽ trực tiếp đe dọa đến sự phát triển bền vững của ngành cá tra nước ta.
Đứng trước thách thức này, mới đây, tại thành phố Cần Thơ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã tổ chức họp với các địa phương, doanh nghiệp và người nuôi cá tra tại ĐBSCL về các giải pháp nâng cao chất lượng, sản lượng nguồn cá tra giống cho vùng. Cùng với các giải pháp được nêu ra trong cuộc họp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đang khẩn trương hoàn thiện Đề án cá tra giống 3 cấp. Cụ thể là Bộ NN&PTNT chỉ đạo các Viện, trường phối hợp với các địa phương sớm hoàn thiện Đề án cá tra giống chất lượng cao 3 cấp trình Chính phủ phê duyệt. Mục tiêu của đề án này là nâng cao chất lượng cá tra giống từ khâu chọn bố mẹ, ương dưỡng cho đến thả nuôi.
Kèm theo đó là những chính sách cụ thể để hỗ trợ địa phương, doanh nghiệp, người nuôi đẩy mạnh việc nghiên cứu, sản xuất cá tra giống chất lượng cao đáp ứng nhu cầu của thị trường. Đây đồng thời là cơ sở quan trọng để hoàn thiện chuỗi giá trị ngành cá tra, truy xuất nguồn gốc sản phẩm xuất khẩu theo tinh thần Nghị định 55 của Chính phủ về nuôi, chế biến và xuất khẩu.
THÚY VY (Tổng hợp)
